De klank van de 20e eeuw

Door		Thera Klaassen, piano
Datum		zaterdag 29 maart 2025
Tijd		15.30-16.30 uur
Plaats		Walkartkerk, Kerkweg 23, Zeist
Toegang		Toegang vrij. Collecte aan de uitgang.

Kunst heeft het vermogen om een gevoel van gedeelde menselijkheid te creëren. In tijden van crisis of verdriet kan kunst een bron van hoop en licht zijn.” (Thijs Joosten, kunstkenner).

Het luisteren naar een muziekstuk is het ervaren van een tijdsdocument. Muziek begint waar woorden ophouden. Een essentieel onderdeel van geschiedenis kan, net als de mens, niet worden weergegeven in taal.

De twintigste eeuw wordt ook wel de ‘eeuw van extremen’ genoemd. De klappen van atoombommen kraakten de wereld, de politiek en het gangbare muzikale idioom uit hun voegen. Twee wereldoorlogen, hete en koude oorlog, onrechtvaardigheid.

Componisten verklankten gitzwarte ellende en een onbegrijpelijk geworden wereld. Hoe moet je je als kunstenaar verhouden tot God en religie in deze context?
Composities vormden meer dan een representatie van de tijd. Kritiek die ‘als een hamer op de hemelpoort slaat’. Een verklanking van het maatschappelijke. Een ontroerende bron van troost, onderlinge verbinding en een vrijplaats waar de medemenselijkheid ondanks alles kon voortbestaan.

Britten’s koormuziek, de hoorbare angst in Penderecki, Sjostakovitsj’ (on)verholen dissidentie, Ligeti’s microtonen. Muziek achter prikkeldraad en liedjes, gezongen in De Oost. Intussen beweegt, ongenaakbaar, “Quatuor pour La Fin du Temps” zich voort. Autonoom, een wit licht en hoopgevend. Messiaen die zich volledig distantieert van heersende opvattingen over hoe politiek, maatschappij en kunst zich zouden moeten verhouden in de eeuw van extremen.

Deze lezing met powerpoint, muziekfragmenten en pianospel neemt u mee naar een intrigerend thema: de klank van de twintigste eeuw.