Alphons van Dijk

Alphons van Dijk (1940) studeerde aanvankelijk katholieke theologie maar stapte door toenemende twijfel in 1966 over naar religiestudies in Nijmegen met als zwaartepunt hindoeïsme en boeddhisme. Na zijn afstuderen was hij vanaf 1970 – 1989 docent aan enkele Duitse universiteiten, was in die periode vanaf 1979 tevens deeltijddocent aan de HBO opleiding voor humanistische raadslieden in Nederland voor het vak Niet-westerse religies. Van 1989 - 2005 was hij docent en later hoofddocent aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht met als opdracht Niet-westerse religies/spiritualiteit in relatie tot humanisme. Hij schreef o.a. over Verlichting in boeddhisme en humanisme en publiceerde tevens over Surinaams hindoeïsme in Nederland. Hij was lid van commissies die de overheid moesten adviseren over de professionalisering en integratie van bijv. islamitische en hindoeïstische geestelijke verzorging in de zorgsector, bij Justitie en Defensie en over de visie op orgaandonatie van moslims, hindoes en boeddhisten. Hij was lange tijd secretaris van het Humanistische Verbond in de regio Zeist e.o. en is actief in de Walkartgemeenschap. 



Kleine wijsheid van Boeddha

Door

Drs. Alphons van Dijk

Datum

Woensdag 8 januari 2025

Tijd

14.30 - 16.00 uur

Plaats

Walkartcentrum, Kerkweg 19, Zeist

Opgave bij

Ineke Krediet, tel. 030 6923828 of via de contactpagina

Kosten

Per middag € 7,00 voor leden en vrienden van de Walkartgemeenschap; € 10,00 voor anderen. U kunt met een QR-code betalen.

Koffie en thee worden u aangeboden door de Walkartgemeenschap.

 

Alles is vergankelijk, hoe zou het ook anders zijn. Volgens de geschriften zouden dit de laatste woorden van De Boeddha zijn, gericht tot de leerlingen die om zijn heengaan treurden. Maar zo gelaten begon zijn leven niet. Geboren omstreeks 600 v. Chr. met de naam Siddhartha en bedoeld voor een carrière in de regionale politiek, was deze jongeman aanvankelijk een veelbelovende starter, ingepakt in welvaart en  geluk met een jonge vrouw en een zoon, wonend in welstand. Maar er knaagde toch iets. Was dat alles het nu echt? Was het leven van mensen niet veeleer ten diepste gekenmerkt door de ambivalentie van geluk en lijden? Zo begon Siddhartha’s zoektocht naar wat echt menselijk leven was, een zoektocht in de diepte van zijn eigen psyche en lichamelijkheid: een zoektocht naar ware humaniteit-in-de-eerste-persoon. Geen gefilosofeer over Het leven, De mens en De maatschappij en wel of geen God, zoals dat in de filosofie van zijn tijd en de vele eeuwen daarna vaak het geval was en is. Siddhartha begon klein en dichtbij, in eigen lijf en leden, een zoektocht door diepe dalen, die hem uiteindelijk Verlichting (boeddhi) zou doen ervaren. Men begon hem De Boeddha (De Verlichte) te noemen. Maar die groot geschreven naam of titel betekent niet dat mensen hem groot moeten maken (maar wat wel is gebeurd). Het is een titel die hem gegeven is, zoals Aristoteles de filosoof werd genoemd. Hijzelf vond juist dat zijn persoon er niet toe deed. Tijdens zijn zoektocht ontdekte hij dat hij te veel met zichzelf bezig was en hij zag hetzelfde terug bij zijn medemensen. Dan is het zeker mooi om te filosoferen over De mens en de maatschappelijke Verlichting, als een soort humanisme-van-de-derde-persoon. Zoals het leven van Jezus in vrijdenkende kringen steeds meer wordt gezien als dat van een eenvoudige, warmhartige en inspirerende rabbi uit het onaanzienlijke Nazareth, zo is dat van inspirator Boeddha Siddhartha begonnen aan de rand van de destijds opbloeiende Indiase maatschappij en brahmaanse religie. Een tijd van maatschappelijke onzekerheid en zoeken naar nieuwe waarden. Direct na hun dood mochten beiden niet worden afgebeeld. Het gaat immers niet om verering maar om navolgen, op pad gaan. In het geval van De Boeddha verwees alleen zijn afgebeelde voetstap naar de weg die hij is gegaan en die anderen zouden kunnen gaan.