Walkartgemeenschap Zeist, Kerkweg 19-23, 3701 Zeist
Volgens de Brit bevinden we ons in het gevaarlijkste moment in de geschiedenis van de mensheid. Hij verwijst daarbij onder andere naar de verkiezing van Donald Trump. “Wat we ook denken van de Brexit en van de verkiezingen van Donald Trump, er is geen twijfel mogelijk dat dit een roep van woede was van mensen die het gevoel hebben dat ze in de steek werden gelaten door hun leiders. Het is het moment waarop de vergetenen hebben gesproken. Ze vonden hun stem om het advies en de richtlijnen van de experts en de elite te verwerpen”, zegt Hawking, die afgelopen weekend onverwacht moest worden opgenomen in een ziekenhuis in Rome, al is de 74-jarige wetenschapper, die aan ALS lijdt, niet in levensgevaar.
“En belangrijker nog dan die specifieke keuzes in Groot-Brittannië en in Amerika, is hoe de elite hierop zal reageren. Moeten we die stemmen de rug toekeren en het beschouwen als uitlopers van populisme die de feiten niet kennen? Dat doen zou een grote fout zijn.”
Hawking begrijpt de angsten van het volk voor de gevolgen van globalisering en technologische vooruitgang. Die evoluties zullen namelijk ook gevolgen hebben voor de jobs van de gewone mens. En dat zal dan weer de ongelijkheid in de wereld doen toenemen. Het internet speelt daar ook een rol in: het laat toe dat een kleine groep mensen enorme fortuinen verdient terwijl ze maar weinig mensen aan het werk zetten. “Dat is sociaal destructief”, zegt Hawking.
“We leven dus in een wereld waarin niet alleen financiële ongelijkheid is die alleen maar groter wordt, maar waarin de levensstandaard en de mogelijkheid om geld te verdienen steeds sneller en vaker verdwijnt. In die context is het geen verrassing dat mensen hun toevlucht zoeken in mensen als Trump of in iets als de Brexit.”
Die evolutie wordt versneld door internet en sociale media, meent Hawking. De ongelijkheid wordt zo namelijk steeds meer zichtbaar. Mensen zien via sociale media hoe het er elders aan toegaat. Dat kan een stroom van miljoenen migranten op de been brengen die op zoek gaan en zijn naar een beter leven. “De economie en de infrastructuur in de landen waar de migranten dan terechtkomen, komt verder onder druk te staan. En dat ondermijnt de tolerantie en is een voedingsbodem voor politiek populisme.”
En dat terwijl we net in tijden leven waarin we meer dan ooit moeten samenwerken, zo vindt Hawking. “We staan voor immense uitdagingen, met de klimaatverandering, overbevolking, het verdwijnen van meerdere soorten, ziektes, de verzuring van onze oceanen of problemen met voedselproductie,…We leven in het gevaarlijkste moment in de ontwikkeling van de mensheid. We hebben momenteel de technologieën om de planeet waarop we leven te vernietigen. Maar we hebben nog geen technologieën ontwikkeld waarmee we van onze aarde kunnen ontsnappen. Misschien hebben we dat wel binnen 100 jaar. Maar momenteel hebben we maar één planeet, en we moeten samenwerken om die te beschermen.” Hawking geeft daarbij ook een sneer aan Donald Trump, die een muur wil optrekken tussen Mexico en Amerika. “We moeten dat doen door muren neer te halen, in plaats van door muren te bouwen. “We moeten geen extra grenzen optrekken tussen landen.”
Hawking richt zich tenslotte nog eens naar de politieke elite. Die moeten erkennen dat ze gefaald hebben, en dat ze veel burgers in de steek hebben gelaten. “We gaan veel meer dan dat we nu doen moeten leren om te delen”, zegt hij nog. “Als landen de migratiestroom niet aankunnen, dan moeten we meer doen om de globale ontwikkeling te bevorderen. Want dat is de enige manier om miljoenen migranten ervan te overtuigen dat hun toekomst ook wel eens in hun thuisland zou kunnen liggen.”
Hawking is ervan overtuigd dat we dat ook kunnen doen. “Ik ben een enorme optimist voor onze soort. Maar de elites, van Londen tot Harvard, van Cambridge tot Hollywood, zullen lessen moeten trekken en moeten leren uit het afgelopen jaar.”