Hoe om te gaan met de werkelijkheid en met onszelf

1. Januari is de maand gewijd aan de Romeinse god Janus. Verschillende namen van dagen van de week en de maanden van het jaar stammen van de Romeinse kalender. Soms werden de Romeinse namen vervangen door Germaanse.
2. Het is gebruikelijk aan het einde van het jaar terug te blikken enerzijds en vooruit te kijken anderzijds. Helaas laat de politieke werkelijkheid zowel wat betreft het buitenland als het binnenland weinig fraais zien.
3. Het is dus geen wonder dat veel mensen gedeprimeerd en onzeker raken. Zo veel uitzichtloze ellende; het is een onderweg zijn, maar waarheen?
4. Dat roept de vraag op: hoe moeten wij ons opstellen tegenover die werkelijkheid en hoe blijven we zelf staande te midden van dit alles?
5. Het is van de Stoïcijnse filosofische stroming dat wij kunnen leren dat het wijs is om aan dingen waaraan wij zelf niets kunne doen, niet te veel aandacht te schenken. Je kunt aan de werkelijkheid niet voorbijgaan, maar je moet de door ellende elders, hoe droevig ook, niet laten beheersen.
6. Kunst kan je helpen. Kunst brengt je in een andere sfeer. Kunst kan verbindend werken. Denk aan het jongerenorkest ‘West-Eastern Divan Orchestra’. Dit orkest is gevormd door Daniël Barenboim. Het bestaat uit Joodse en Arabische musici.
7. Religie kent de betekenis van beeldende vertellingen. Daarbij gaat het niet om historische feiten, maar om bepaalde ideeën als zodanig. Het verhaal uit het Evangelie naar Mattheus over de komst van de sterrenwichelaars uit het Oosten, die in Bethlehem Jezus kwamen eren, de kindermoord op last van Herodes en de vlucht van de ouders van Jezus naar Egypte is een legende in verband met de gedachte dat Jezus een tweede Mozes was. En Mozes kwam uit Egypte. Dit verhaal wil ook zeggen: de geestelijke macht van de naastenliefde staat tegenover de wereldse macht. Maar deze laatste lukt het niet die naastenliefde teniet te doen. En gelukkig zie je dat naastenliefde heilzaam werkt, overal waar deze wordt gerealiseerd. Dat is en blijft een hoopvol gegeven, belangrijk in deze moeilijke tijd.