Hoop

1. Het Jodendom uit onze tijd is geen regelrechte voortzetting van dat uit Oud-Testamentische tijden. Na de verwoesting van de Tempel in Jeruzalem in 70 na Christus door de Romeinen waren het de rabbijnen die het Joodse geloof en de Joodse levenswijze in stand hielden. Zij maakten de synagoge tot gebedshuis én studiehuis. Het Jodendom ontwikkelde een traditie van tekststudie, later ‘lernen’ genoemd.
2. Het Jodendom kreeg al vóór het ontstaan van Christelijk antisemitisme met anti-Joodse bejegeningen te maken.
3. Toen Paulus circa 50 na Christus de Christelijke Gemeenschap- tot dan toe een Joodse sekte – ertoe bracht niet-Joden op te nemen, zonder van hen te eisen dat zij eerst Joden zouden worden, ontstond er een heilloze breuk met het Jodendom. Hieruit kwamen allerlei vormen van antisemitisme voort. Allerlei teksten uit het NT getuigen al hiervan. De ergste is: zijn bloed kome over ons en onze kinderen (Mattheus 27.25). Het waren echter de Romeinen, niet de Joden die Jezus doodden.
4. De geschiedenis van het Joodse volk is ronduit tragisch te noemen. Het is bij elkaar een lange lijdensweg van onderdrukking en vervolging. Het zijn daardoor juist de Joden die laten zien hoe alleen hoop op een betere toekomst mensen staande houdt in tijden van ellende.
   Al in Oud-Testamentische tijden lieten profeten soms een hoopvolle boodschap horen. Ook de eindtijdverwachting later was een vorm van hoop die onderdrukking wat dragelijker maakte. En in moderne tijden laten de Joden die de moord op 6 miljoen Joden hebben overleefd, zien hoe hoop hun enige steun bood en biedt nu zij dagelijks het verlies van hun dierbaren gedenken. Dat geldt voor hen én hun kinderen die nog dagelijks het leed van hun ouders meedragen zoals rabbijn Awraham Soetendorp.
5. Tenslotte ziet men in de mythe van Pandora (Allesgeefster) die haar doos opende waaruit alle kwalen vrijkwamen, maar waarin ook de hoop huisde, hoe de Grieken beseften hoe belangrijk hoop is.
6. Wij kunnen daarvan leren dat in moeilijke en gevaarvolle tijden als de onze, hoop een belangrijke rol kan spelen. Niet voor niets zegt men wel: hoop doet leven.
7. En Albert Schweitzer die de gevaren van de moderne tijd goed zag, stelde dat als men de hoop opgeeft, men alles prijsgeeft aan het nihilisme.