Op zoek naar licht

Advent is een periode van bezinning en voorbereiding op het kerstfeest.

Oorspronkelijk vierde men de geboorte van Jezus op 6 januari. In de 4e eeuw ging men zijn geboorte op 25 december vieren. Het was de dag waarop men in Rome het feest van de Onoverwinnelijke Zon vierde. De kerk maakte hiermee duidelijk dat Jezus Christus de Sol Invictus (Onoverwinnelijke Zon) is. Mensen hebben altijd beseft hoe belangrijk de zon is. We hebben het licht en de warmte van de zon nodig. De zon verlicht ons leven. Maar nog op andere manieren speelt verlichting een belangrijke rol. Zo is Verlichting van grote betekenis in het Boeddhisme. De leer van de Boeddha is kort samengevat in 4 heilige of edele waarheden. De eerste stelt dat leven lijden is. In het leven krijgt men te maken met leed, zoals ziekte, ouderdom en dood. En prettige dingen komen aan een einde. De tweede waarheid behelst het inzicht dat de levensdorst er voor zorgt dat er steeds nieuwe levens ontstaan. Men gaat in het Boeddhisme nl. uit van reïncarnatie.

De derde waarheid is dat men de levensdorst moet zien te beëindigen. En tenslotte is er de vierde waarheid: het achtvoudige pad, de methode om dat te bereiken. Het uiteindelijke doel is van alle hartstochten vrij te zijn. Het Boeddhisme is dus in feite een heilsleer voor het individu.

Het vroegste Christendom was een Joodse sekte die anders dan de overige Joden geloofde dat Jezus weliswaar gekruisigd is, maar uit de dood is opgestaan, opgevaren is naar God in de hemel en heel spoedig terug zal keren om als Messias het Godsrijk te helpen vestigen op aarde. Jezus en zijn volgelingen verwachtten de spoedige komst van het Godsrijk. Zij hoopten dat er licht zou komen in de duisternis van het bestaan. Hun heilsverwachting was niet die betreffende het individu, maar een voor de samenleving.

Wij kunnen niet meer geloven in een bovennatuurlijke ingreep in de gang van de  geschiedenis. Het geloof van Jezus is het onze niet meer. Maar zijn inzet voor zijn ideaal en zijn ethisch appel kunnen ons nog steeds inspireren. En van de Boeddhistische leer kunnen we opsteken dat we al wat er is moeten kunnen relativeren en dat het wijs is de gehechtheid aan bezit, prestige en macht in toom te houden. Alle religies geven op hun wijze antwoorden op de levensvragen en zijn daarom van betekenis. Dat mag echter de ogen niet sluiten voor het feit dat helaas de gelovigen maar al te vaak hun religie schade berokkenen door hun gedrag. Steeds zullen we weer een innerlijke Verlichting nodig hebben om op een wijze manier om te gaan met wat onze religieuze tradities ons leren.