Over transponeren gesproken

1. In de wereld van muziek wordt soms een stuk in een andere toonsoort overgezet om dat muziekstuk te kunnen spelen op een instrument dat een ander toonbereik heeft.
2. Transponeren is ook aan de orde bij de verfilming van een boek. Leestekst moet worden overgebracht naar een beeldend medium.
3. Transponeren geschiedt bij het vertalen van teksten, geschreven in een bepaalde taal en over te brengen in een andere taal. Je kunt heel dicht bij de vorm van het origineel blijven; het gevolg is een moeilijk leesbare vertaling. Je kunt ook de nadruk leggen op de inhoud, dan ben je vrijer in je woordkeus en zinsbouw. De vertaling leest nu gemakkelijker maar deze wordt zakelijker dan het origineel. Je kunt dit nagaan bij verschillende Bijbelvertalingen. Daar zijn er ook die een middenweg bewandelen. Deze vertalingen zijn goed leesbaar én inhoudelijk verstaanbaar.
4. Transponeren vindt plaats bij het populariseren van wetenschap en wijsbegeerte. Het gaat daarbij over de essentie weer te geven op een heldere, duidelijke manier.
5. Tenslotte is er de transpositie op religieus terrein. Professor H. Kuitert stelde dat wat over boven wordt gezegd door beneden wordt beweerd/bedacht. Transpositie betekent nu het bovennatuurlijke in zuiver menselijke uitingen en begrippen weer te geven. Heel in het kort betekent dit o.a.:
   a) de Bijbel is een bundel van menselijke, klassieke, religieuze geschriften met o.a. interessante verhalen, fraaie poëzie en wijsheden.
6. b) Jezus is een imponerende figuur geweest met een nog altijd inspirerende, ethische oproep.
   c) Het Godsrijk is een ideale samenleving waarvoor wij ons op onze manier en met onze mogelijkheden dienen in te zetten.
   d) Tenslotte betekent de term God het Mysterie van het Zijn dat zich in al het zijnde laat ontwaren en dat niet apart staat van de bestaande werkelijkheid.