Vasthouden of loslaten

Bovenstaande begrippen spelen een grote rol in het leven van ieder mens.

Gedurende ons hele leven moeten we mensen en dingen achter ons laten.

Vaak willen we vasthouden wat ons dierbaar was, maar moeten we toch daarvan afstand doen. Ds K. Hendrikse bedacht het verhelderende beeld van een rugzakje dat we allen dragen en waarin o.a. veel van onze ervaringen, naast wat we via opvoeding en onderwijs meekregen, wordt bewaard. Bij het ouder worden kijken we graag terug en koesteren we vaak dierbare herinneringen.

In de laatste decennia is er verschrikkelijk veel veranderd. Vooral de natuurwetenschappen hebben grote ontwikkelingen doorgemaakt. Daardoor is het beeld van het ontstaan van het universum en de ontwikkeling van het leven op aarde sterk veranderd.

Maar daardoor is er ook een grote verandering ontstaan op religieus terrein. De traditionele opvattingen over God passen steeds minder bij dat wat de wetenschappen ons leren. Dat begint ook door te dringen tot theologen, zoals Prof. H.M. Kuitert, ds K. Hendrikse en ds C. ter Linde. Zij beseffen dat de Bijbel in beeldende én tijdgebonden teksten spreekt die geen weergave van de werkelijkheid m.b.t. God vormen. Men moet zich afvragen of er beter bij de wetenschap aansluitende Godsopvattingen mogelijk zijn. Dat is inderdaad het geval. Eén is die van Spinoza die God beschouwde als de natuur. De natuur kent twee aspecten: de vormende kracht en de ervaarbare, gevormde werkelijkheid. Wij hebben nu niet langer te maken met een God buiten de bestaande werkelijkheid, ook niet langer met een God beheerst door emoties, zoals de God uit veel Bijbelse verhalen.

Een tweede opvatting is die van Heidegger: God als het Zijnsmysterie dat zich in al het zijnde laat ontwaren.

Deze twee opvattingen sluiten wél aan bij de wetenschap, die zelf overigens over God niet wil en kan handelen.

Natuurlijk is het voor veel mensen moeilijk om de oude, vertrouwde beelden en opvattingen t.a.v. God los te laten. En uiteraard moet ieder daarin een eigen afweging maken. Maar voor wie zich niet meer in die oude voorstellingen kan vinden en deze loslaat vormen genoemde, andere zienswijzen wellicht een verhelderende visie. Men kan dan het besef van het Mysterie der werkelijkheid vasthouden en tegelijk allerlei verouderde zienswijzen loslaten. Dat kan als een bevrijdende ervaring worden beleefd.